8 Sınıflar İçin Özel Eğitici Kurslar

Hiç kuşkusuz, toplumsal gelişmede olduğu gibi, sanatsal gelişmede de yalnız ilerlemeler değil, ama gerilemeler de görülür; çünkü gelişme, çelişkili bir süreçtir. Eski ile yeni’nin çelişmesini içinde taşıdığı kadar; eski’nin yeni ya da yeni’nin eski üzerindeki baskısını da taşır. Eski ile yeni’nin çatışması eski’nin egemenliğiyle sürdüğünde sanatsal gelişme gerilemeye yönelir; ama yeni, eski’ye egemen olursa sanatsal gelişme ilerlemeye yönelir. Bu nedenledir ki, sanatsal gelişme, mutlak bir süreci değil, ama göreceli bir süreci kapsar. Bunun başlıca bir nedeni de, toplumsal gelişme ile sanatsal gelişme arasında doğrudan bir uygunluğun olmayışıdır.